Çekişmeli Boşanma Davası Hakkında Merak Ettiğiniz Her Şey

Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenlenen çekişmeli boşanma, tarafların ayrılıktan doğacak sorumluluklar ve mal paylaşımı gibi konularda uzlaşma sağlayamaması halinde açmış oldukları bir dava türüdür. Zina, terk, hayata kast gibi farklı sebeplerle çekişmeli boşanma davası açmak mümkündür. Yazılı yargılama usulüne tabi bir düzenleme olduğu için ayrılmak isteyen tarafın öncelikle dava dilekçesi hazırlaması ve Aile Mahkemesine başvurması gerekir.

Çekişmeli boşanma konusunda destek ve danışmanlık almak istiyorsanız bizimle hemen iletişime geçin.

Çekişmeli Boşanma Nedir?

Çekişmeli boşanma; eşlerin ayrılık sürecinde tazminat, mal paylaşımı ve velayet gibi hak ve sorumluluklar konusunda anlaşmaya varamadığı bir süreçtir. Tarafların uzlaşamadığı konuların hâkim huzurunda değerlendirilmesi için çekişmeli boşanma davası açılır. Diğer yandan Türk Medeni Kanunu’nda çekişmeli boşanma davası açılabilecek nedenler de düzenlenmiştir. Bu bağlamda çekişmeli boşanma sebepleri aşağıdaki gibidir:

• Zina
• Ortak hayatın kurulamaması
• Evlilik birliğinin temelden sarsılması
• Terk
• Akıl hastalığı
• Suç işleme
• Hayata kast
• Haysiyetsiz hayat sürme
• Pek kötü veya onur kırıcı davranış
• Şiddet

Evlilik birliğinin sona ermesi için geçerli sebeplerden birinin yaşanması, tarafların dava açması için yeterlidir. Bununla birlikte dava sadece mağdur tarafından değil, kusurlu kişi tarafından da açılabilir. Yukarıdaki gerekçelerle açılan davalarda eşlerin yaşanan durumları kanıtlaması da esastır. Bu nedenle kanıt niteliğinde belgelerin de dilekçeyle birlikte mahkemeye sunulması istenir.

Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Çekişmeli boşanma davası için öncelikle dava dilekçesinin hazırlanması ve dilekçeyle birlikte Aile Mahkemesine başvurulması gerekir. Çekişmeli boşanma protokolü olarak da değerlendirilen dilekçe, boşanmaya neden olabilecek gerekçeleri mahkeme makamına sunmalı ve belgede davacının bilgilerine yer verilmelidir. Aynı zamanda boşanmadan doğacak hak taleplerinin, boşanma gerekçelerinin ve bu hususların kanundaki karşılıklarının evrakta bulunması önemlidir. Sonuç talebine de değinilen dilekçenin mahkemeye sunulması ardından süreç başlar.

Çekişmeli Boşanma Davası Aşamaları

Çekişmeli boşanma davası için Aile Mahkemesine dilekçe sunulması ardından süreç aşağıdaki gibi ilerler:

• Yetkili mahkeme, duruşmaya kadar yapılması gereken işlemlerin ve duruşma gününün belirlenmesi amacıyla tensip zaptı hazırlar.
• Davalıya, dilekçe ve tensip zaptı tebliğ edilir.
• Belgelerin tebliğinden itibaren davalı, iki hafta içerisinde cevap dilekçesi sunar. Cevap dilekçesinde iddialara karşı yanıtlara ve delillere yer verilmelidir.
• Cevap dilekçesi, davacı tarafa tebliğ edilir.
• Dava açan kişinin, iki hafta içerisinde cevaba cevap dilekçesi sunmasına imkân tanınır. Bu belgenin sunulması halinde karşı tarafın da ikinci cevap dilekçesi hazırlaması mümkündür.
• Dilekçeler aşamasının tamamlanması halinde inceleme süreci başlar.
• İlk duruşma, ön inceleme niteliğinde olup hâkim uyuşmazlığı tespit ederek tarafları dinler. Bununla birlikte sulh olmaya teşvik eder.
• Taraflar ilk duruşmada uzlaşmazsa evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeni ile boşanma çekişmeli olarak devam eder.
• Ön inceleme aşamasında hâkimin hukuki koruma niteliğinde değerlendirilen geçici velayet, tedbir nafakası, müşterek konutun kadına tahsisi konularında karar alması mümkündür.
• Tahkikat aşamasında değerlendirilmek üzere delillerin toplanmasıyla birlikte tanıkların dinlenmesi kararı alınır ve ön inceleme duruşması sonlanır.
• Sonraki aşamada tahkikat süreci başlar ve hâkim, davaya ilişkin delilleri toplayarak tanıkları dinler. İhtiyaç duyulması halinde bu aşamada, bilirkişi incelemesinin yapılması da muhtemeldir.
• Bu süreçlerin ardından sözlü yargılama aşamasına geçilir. Sözlü yargılamaya kadar tarafların tüm tanıkları dinlenmiş ve deliller toplanmıştır. Son olarak hâkim kararını açıklar ve yargılama sona erer.

Kararın verilmesi ardından tarafların istinaf mahkemesine ve ardından temyiz mahkemesine başvurarak itiraz etme hakkı vardır.

Çekişmeli Boşanma Ne Kadar Sürer?

Çekişmeli boşanma davalarının süresi, 1,5 – 2 yıl arasında değişiklik göstermekle birlikte daha uzun olabilir. Diğer yandan mahkemenin iş yoğunluğuna bağlı olarak sürenin uzama ihtimali söz konusudur. Senede 2 duruşma görülmesi halinde dava, ortalama 3 yılda sonuçlanabilir. Tarafların karara itiraz etme hakkı da vardır. Şayet istinaf mahkemesine müracaat edilirse boşanma 4 yıla kadar uzayabilir.

Çekişmeli Boşanma Davasında İstinaf Mahkemesi

Boşanma kararının açıklanması ardından yaklaşık 1 ay içerisinde mahkeme, kararın gerekçesini hazırlar. Gerekçeli karar, tarafların talep etmesi halinde taraflara tebliğ edilir ve bu tarihten itibaren iki hafta içerisinde istinaf mahkemesine başvurma hakkı doğar. Belirlenen sürede itiraz edilmediği takdirde karar kesinleşir. Bu nedenle istinaf mahkemesine başvurmak isteyen tarafın süreci takip etmesi oldukça önemlidir.

İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemeleri tarafından verilen kararları denetleyen yetkili merciidir. Boşanma davasında verilen kararları da hem usul hem esas yönünde inceleme yetkisine sahiptir. Bu bağlamda tarafların itiraz ettikleri hususları ele alarak karar verir.

Boşanma davalarında istinaf sınırı söz konusu değildir fakat nafaka ve tazminat gibi konularda başvurulduğunda, her yıl belirlenen bir sınır vardır. Ayrıca istinaf incelemesi genellikle dosya üzerinden yapıldığı için süreç duruşmasız ilerler. Ancak tarafların özellikle açık duruşma talep etmesi yahut mahkemenin gerek görmesi halinde duruşma açılma ihtimali vardır.

İstinaf değerlendirmesi sonucunda verilen karara da 2 hafta içerisinde itiraz etme hakkı tanınır. Taraflar, kararın tebliğinden sonra belirlenen zaman zarfında temyiz mahkemesine müracaat etmelidir. Temyiz mahkemeleri kararı, “bozma” veya “onama” yönünde verir. Yargıtay tarafından kararın onanması, boşanma hükmünü kesinleştirir. Şayet kararda bozulan kısımlar varsa yeniden değerlendirilmesi için dosya iade edilir.

Çekişmeli Boşanmada Mal Paylaşımı

Mal paylaşımı kararı, eşlerin tabi oldukları mal rejimi kapsamında verilir. Eğer taraflar evlilik sözleşmesiyle mal rejimi seçmemişlerse 01.01.2002 tarihinden itibaren edinilmiş mallara katılma rejimine tabidirler. Bu hususa göre kişisel ve edinilmiş olmak üzere iki farklı mal varlığı vardır. Ayrıca bu düzenleme çerçevesinde eşlerin katılma alacağı ve değer artış payı alacağı talep etme hakkı mevcuttur.

Eşlerin, edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olması halinde tasfiyenin nasıl yapılacağı Türk Medeni Kanunu kapsamında ele alınmıştır. Buna göre mal paylaşımı şu şekilde yapılır:

• İlk etapta eşlerin kişisel ve edinilmiş malları ayrılır. Kişisel malların, tasfiye sürecine dâhil edilmesi mümkün değildir.
• Taraflardan birinin mal kaçırıp kaçırmadığı da önemli bir husustur. Evlilik birliği içerisinde sahip olunan malvarlıklarının kaçırılması durumunda varlıklar, tasfiye hesabına dâhil edilir.
• Bilhassa uzun süren birlikteliklerde kişisel malların veya edinilmiş malların kaymış olma ihtimali vardır. Bu bağlamda kaymanın tespiti için denkleştirme hesabı da yapılır.
• Tüm adımların izlenmesi ardından ortaya çıkan değer, artık değer olarak adlandırılır. Katılma alacağı, artık değerin yarısına tekabül eder.
• Tarafların her ikisi de katılma alacağı hakkına sahipse birbirleri ile takas edilir. Aynı zamanda mahkeme, katılma alacağı borçlusunun, diğer tarafa farkı ödemesi yönünde karar verir.

Boşanma davalarına konu olan edinilmiş mallar evlilik birliği içerisindeki; maaş, gayrimenkul, yatırım, banka hesaplarındaki birikimler ve diğer varlıklardır. Kural olarak mal paylaşımı sadece edinilmiş varlıklar üzerine yapılır. Bu nedenle çekişmeli boşanmada kusur gözetmeksizin kişisel malvarlıklarında karşı tarafın hakkı yoktur.

Çekişmeli Boşanmada Kadının Hakları

Çekişmeli boşanma davalarında kadınlara tanınan belirli haklar vardır. Öncelikle kadınların çekişmeli boşanmada velayet talep etmesi mümkündür. Bununla birlikte talep edebileceği haklar aşağıdaki gibidir:

• Manevi ve maddi olmak üzere tazminat
• Ziynet eşyası
• Adli yardım hakları kapsamında ücretsiz avukat talep hakkı
• Çocuğun teslim edilmesini isteme hakkı
• Ortak konutun tahsisi
• Aile konutu şerhi
• Tedbir ve yoksulluk nafakası
• Koruma kararı
• Çocukla kişisel ilişkiler kurma
• Şahsi eşyaların talebi

Bununla birlikte kadının boşanma davasında itiraz hakkı da vardır. Hem açılan davaya hem de alınan karara itiraz edilebilir.

Nafaka

Ayrılık sürecinde kadın üç tür nafaka talep etme hakkına sahiptir. Nafaka türleri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Tedbir Nafakası: Dava sürecinde taraflardan birinin yoksulluğa düşmesini engellemek, ortak çocuğun ihtiyaçlarının her iki tarafın da maddi gücü oranında karşılanmasını sağlamak amacıyla talep edilmesi mümkündür. Tedbir nafakası diğerlerinden farklı olarak boşanma kararı kesinleşinceye kadar ödenir ve karar ardından sona erer.
• Yoksulluk Nafakası: Ayrılığın kadını yoksulluğa düşürecek olması halinde talep edilebilecek bir haktır. Bununla birlikte süresiz nafaka istenmesi de mümkündür.
• İştirak Nafakası: Çocuğun bakımı, eğitimi, güvenliği gibi ihtiyaçlarının velayet hakkı olmayan tarafın da karşılaması amacıyla verilen nafakadır. Çocuk 18 yaşını geçene dek ödenir.

Nafaka kadının hakkı olmasına karşın mahkemede bu kararın alınması için belirli şartlar aranır. Aynı zamanda erkeğin gelir durumuna göre bir tutar belirlenir.

Tazminat

Tazminat talep edecek tarafın az kusurlu veya kusursuz olması gerekir. Bu nedenle kadının karşı tarafa kıyasla ağır kusurlu olması halinde tazminat alma hakkı yoktur. Ayrıca boşanma kararıyla menfaatlerin zedelenmiş olması şartı da söz konusudur. Kadınlar, kişilik haklarının saldırıya uğraması durumunda manevi tazminat da talep edebilir.

Velayet

Boşanmada velayet; çocuğun bakım ve yükümlülüğünü kapsayan temsil yetkisidir. Kadının velayet talep etme hakkı olmakla birlikte hâkim karar verirken çocuğun üstün menfaatini gözetir. Eğer çocuğun annenin yanında yaşaması uygun görülürse velayet kadına verilir.

Dava açıldığında taraflar ayrı yaşayabileceği için çocuğun geçici olarak bir tarafa bırakılması da gerekebilir. Bu durumda mahkeme, yine çocuğun menfaatini düşünerek geçici velayet hakkını taraflardan birine verebilir. Kadının, geçici velayetin de kendisine verilmesini isteme hakkı vardır.

Eşlerin uzlaşma sağlayamadığı davalarda nadiren görülmekle birlikte ortak velayet kararı alınması da mümkündür. Ortak velayet, her iki tarafın da çocukların ihtiyaçlarını karşılama sorumluluğunu üstlendikleri bir karardır. Ancak çocuğun velayeti konusunda nasıl bir karar alınacağı, tarafların anlaştıkları bir husus olsa dahi hâkim kararına bağlıdır. Mahkeme, çocuğun psikolojisi, eğitimi, güvenliği gibi tüm hususları değerlendirerek onun için en uygun kararı verir.

Çekişmeli Boşanmada Aile Terapisi

Boşanma davalarında tarafların aile terapistine gönderilmesi söz konusu değildir ancak velayet kararının verilebilmesi için pedagog ve psikologlar hem çocuk hem de ebeveynlerle görüşerek rapor hazırlar. Diğer yandan tarafların uzlaşmaya varmak için kendi istekleri doğrultusunda terapi almaları da mümkündür.

Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Düşer?

Tarafların uzlaşmaya varması ve sürecin anlaşmalı olarak devam etmesini istemeleri halinde dava düşer. Bunun için mal paylaşımı, velayet, tazminat gibi tüm hususlarda eşlerin orta yolu bulması gerekir. Aynı zamanda anlaşmalı boşanma protokolü hazırlamaları ve hâkime bu durumu beyan etmeleri de esastır.

Çekişmeli Boşanma Davasından Vazgeçme

Vazgeçme, davacı tarafın açık rızası ve davalı tarafın kabulüyle gerçekleşir. Bu durumda dava, mahkeme nezdinde hiç açılmamış olarak kabul edilir. Vazgeçen tarafın daha sonra aynı yahut farklı sebeplerle yeniden boşanma davası açma hakkı vardır. Somut olayda karşı dava olması durumunda ise eşlerin karşılıklı ya da ayrı ayrı olarak vazgeçme ve kabul beyanlarında bulunması gerekir.

Vazgeçme durumunda yeniden dava açılmasına engel teşkil eden bazı istisnai gerekçeler vardır. Hayata kast, zina ve pek kötü veya onur kırıcı davranış sebebiyle açılan davadan vazgeçilmesi, mahkeme tarafından eşin affedildiği yönünde yorumlanabilir. Bu durumda affeden tarafın dava hakkı olmamasından dolayı aynı gerekçelerle yeniden dava açılması mümkün olmayabilir. Ancak somut olaydaki şartlar ve durumlar ayrıca değerlendirildiği için sürecin aksi yönde ilerleme ihtimali de vardır.

Çekişmeli Açılan Boşanma Davası Anlaşmalıya Çevrilmesi

Çekişmeli boşanma davasında uzlaşma sağlanması ve sürecin anlaşmalı bir şekilde devam etmesi mümkündür. Bunun için taraflar, her konuda mutabakata varmalı ve boşanma protokolü hazırlamalıdır. Çekişmeli açılan boşanma davası anlaşmalıya çevrilmesi için protokolün mahkemeye sunulması ve dava türünün değiştirilmesi talep edilmelidir.

Anlaşmalı Boşanmanın Çekişmeli Hale Gelmesi

Anlaşmalı boşanma, eşlerin nafaka, tazminat, velayet gibi tüm konularda uzlaşmaları halinde açabilecekleri bir davadır. Bu davanın çekişmeliye dönmesi için protokolün bazı hükümlerinde dava sonuçlanmadan anlaşmazlık yaşanması gerekir. Dava türünün değişmesine neden olabilecek konulardan bir kısmı aşağıdaki gibidir:

• Yapılan protokole uygun hareket edilmemesi
• Duruşma esnasında boşanma beyanından vazgeçilmesi veya anlaşmanın bozulduğunun beyan edilmesi
• Protokolden daha sonra vazgeçilmesi

Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar neticesinde mahkeme, sürecin çekişmeli boşanma davası olarak devam etmesi yönünde karar verir.

Anlaşmalı boşanma, çekişmeli davalara kıyasla daha kısa sürer. Dava türünün değişmesi halinde ise tarafların dava dilekçesi yazması, iddia ve delillerini hazırlayarak mahkemeye sunması gerekir. Hazırlık aşaması için eşlere belirli bir süre tanınmakla birlikte dilekçenin mahkemeye sunulması ardından tarafların dilekçeye cevap verme hakkı vardır. Her iki taraf da 2 dilekçe sunabilir ve süreç, ön duruşmayla devam eder.

Çekişmeli Boşanma Davası Ücretleri

Çekişmeli boşanma ücreti; başvurma harcı, peşin harç, gider avansı gibi etkenlere göre belirlenir. Mahkeme veznesine ödenecek başvurma harcı ve peşin harç tutarı 427,60 TL’dir. Gider avansı ise 1.500,00 TL olarak düzenlenmiştir. Diğer yandan tarafların süreci bir avukatla yürütmek istemesi halinde toplam maliyet daha yüksektir.

Ankara Boşanma Avukatı DH Hukuk ve Danışmanlık

Çekişmeli boşanma davaları zor ve uzun süreli olduğu gibi taraflar, ayrılık kararının da etkisiyle süreci yönetmekte zorlanabilir. Bu nedenle hakların gözetilmesi ve davanın daha kısa sürede sonuçlanması için genellikle avukatların danışmanlığına ihtiyaç duyulur. DH Hukuk ve Danışmanlık olarak boşanma davalarının açılması, istinafa ve temyize taşınması süreçlerinde hukuki destek sağlamaktayız. Ankara boşanma avukatı danışmanlığında dava açmak için büromuzla iletişime geçebilirsiniz.

SSS

Çekişmeli Boşanma Davası Nerede Açılır?

Bu davalarda yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri yahut davadan önce son altı ay birlikte ikamet ettikleri bölgenin yer mahkemesidir.

Çekişmeli Boşanma Davası İlk Duruşma Ne Zaman Olur?

Dava dilekçesinin mahkemeye sunulması ardından karşı tarafın 2 hafta içerisinde cevap dilekçesi yazma hakkı vardır. Cevap dilekçesi yazılması halinde davacı tarafın da yine 2 hafta içerisinde cevaba cevap dilekçesi yazma hakkı bulunur. İlk duruşma, dilekçelerin sunulması ardından ortalama 5-6 ay sonra görülür.

Çekişmeli Boşanma Davasında Hâkim Nelere Dikkat Eder?

Hâkim, tarafların delillerini incelemekle birlikte tanıkları dinler. Bu süreçte varsa çocuğun menfaati gözetilerek velayet kararı verilir. Nafaka ve tazminat kararlarının verilmesi içinse tarafların maddi durumları, evlilik birliğini bitirmek için sunulan gerekçeler gibi hususlar göz önünde bulundurulur.

Çekişmeli Boşanma Davası Kaç Celsede Biter?

Dava genellikle 5-6 duruşmada sona erer. Ortalama 4-5 celsede deliller incelenir ve varsa tanıklar dinlenir.

Çekişmeli Boşanmada Erkek Boşanmak İstemezse

Erkeğin boşanmak istememesi halinde dava reddedilmez ve yargılama sürecine göre karar verilir. Bu durumda kadının, haklı sebeplerini ispatlayacak deliller sunması gerekir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Şahitler Dinlendikten Sonra Ne Olur?

Şahitlerin dinlenmesi ardından mahkeme, delilleri değerlendirir. Beyanların yeterli olduğuna karar verilmesi durumunda ise son kez duruşma görülerek karar verilir.

Çekişmeli boşanma davası açmak için bizimle hemen iletişime geçin.

İletişim

İlgili Yazılar

Boşanma Sebepleri: Çiftlerin Kaçınması Gereken 6 Önemli Hata

Anlaşmalı Boşanma Nedir, Davası Nasıl Açılır, Kaç Gün Sürer?